Hoe verloopt de borstvoeding tot nu toe? 

Oh jee, heb je eventjes? Op dit moment loopt het erg goed. Stella en ik zijn goed op elkaar afgestemd en ik heb eindelijk vertrouwen in mijn productie. Hoewel ik na alles wat ik heb meegemaakt nog steeds 2 keer per dag nakolf. Het begon echt goed te gaan rond 4 maanden. Daarvoor hebben we een enorm zware weg afgelegd.

Ik lijd aan prematuur ovarieel falen, waardoor ik niet vanzelf zwanger kan worden. Ik voelde me gefaald als vrouw, maar ik heb toch een enorm zwaar traject afgelegd om mama te kunnen worden. Ik had tot het moment dat ze er was schrik dat er toch nog iets mis zou lopen, dus had ik me niet echt voorbereid op de periode na de bevalling. 1 ding wist ik wel zeker: ik wou graag borstvoeding geven.

1 ding wist ik wel zeker: ik wou graag borstvoeding geven.

De bevalling was heftig. Stella is na 4 keer de zuiger te gebruiken ter wereld gekomen, tijdens de laatste wee voor ze zouden overschakelen naar een spoedkeizersnede. Naar mijn gevoel is de bevalling echt ‘overgenomen’; met een vroedvrouw die mee duwde op mijn buik, de gynaecologe wiens stem je steeds serieuzer hoorde worden, de kinderarts en een extra verpleegkundige die paraat stonden. Al snel bleek ook dat Stella naar neonatale moest. Ik was zo lamgeslagen door de bevalling dat ik zelf niets kon vragen of inbrengen. Pas ongeveer 2,5 à 3 uur na de bevalling mocht ik weer bij Stella, en toen bleek ze een flesje gehad te hebben, zonder overleg. Na ongeveer 6 uur heb ik haar voor de eerste keer kunnen aanleggen. Hoe alles rond die eerste voedingen gedaan werd zonder overleg, voelt traumatischer aan dan de bevalling zelf.

Hoe alles rond die eerste voedingen gedaan werd zonder overleg, voelt traumatischer aan dan de bevalling zelf.

De tranen springen nog altijd in mijn ogen als ik denk aan het moment dat Stella naar de neonatale werd gebracht terwijl ze nauwelijks enkele minuten bij mij had gelegen. Ik had nauwelijks een bevalplan, maar zowat het enige wat er op stond was in grote letters: 'HET GOLDEN HOUR BENUTTEN'. Het moment dat ik dan bij haar mocht en hoorde dat ze net een flesje had gekregen... Ik had mijn borstvoedingswens zo duidelijk uitgedrukt. Mijn kamer op de materniteit was vlakbij de neonatale afdeling. En toch had ze een flesje gekregen, en leek mijn vraag om haar te mogen aanleggen ook nog raar. Ik heb zelf gevraagd om te mogen kolven. Daarbij kwam nog eens dat ik in mijn eigen bed moest slapen, terwijl mijn pasgeboren baby'tje, waar ik jaren naar verlangd had, daar alleen in de couveuse lag. Je kan geloven: ik heb geen oog dicht gedaan. Gelukkig kwamen ze mij halen telkens Stella wakker werd.

Stella hapte niet onmiddellijk aan, dus werd er heel snel een tepelhoedje gegeven. En ik deed maar wat, want wist ik veel? Na twee weken kwamen we erachter dat ik dat tepelhoedje dus ook helemaal verkeerd gebruikte. Met tepelhoedje hapte Stella dan wel aan, ik kan me nog altijd mijn gelukzalige gevoel herinneren toen ik daar lag, met mijn baby’tje aan de borst. De borstvoeding leek goed op gang te komen, maar Stella viel die eerste dag vrij veel af van haar geboortegewicht en viel snel in slaap. Na twee dagen mocht ze bij ons op de kamer, maar toen zag ze ook al snel geel, en ze moest dus onder de lamp. Tranen met tuiten heb ik gejankt, want ik wilde gewoon mijn baby bij mij hebben, op mij, dicht bij elkaar.

Ik kan me nog altijd mijn gelukzalige gevoel herinneren toen ik daar lag, met mijn baby’tje aan de borst.

Ik herinner me hoe één vroedvrouw, toen ik hulp vroeg omdat Stella heel snel in slaap viel, haar heel hardhandig aan de borst duwde. De dag dat we normaal naar huis moesten, moest Stella opeens een scan van haar schedel; er was vrees voor een barstje. Met toeters en bellen werd Stella overgebracht naar het UZ Leuven. Nog verder weg van mijn kleine ukje. Gelukkig konden we de eerste nacht daar blijven overnachten, en werd ik steeds gebeld als Stella wakker was, zodat ik haar kon voeden. Ik zie mijzelf nog zitten, huilend op het wc van dat kamertje, omdat Stella maar bleef wenen als ik weg probeerde te gaan. Ik werd dan ook gebeld met de vraag of ik terug kon komen. Eenmaal ze op mij lag, werd ze kalm. We hadden elkaar gewoon nodig, en dat was op dat moment niet evident. Achteraf bekeken, is dat ook het voornaamste wat in de weg heeft gestaan in de eerste stappen naar een goede productie.

We hadden elkaar gewoon nodig, en dat was op dat moment niet evident.

Gelukkig bleek de vrees voor het barstje een storm in een glas water, en mochten we na twee dagen naar huis. Eindelijk thuis, in onze eigen cocon. Alles leek voorspoedig te gaan. Het tepelhoedje bleef wel. Als ik probeerde Stella aan te leggen zonder wilde ze niet drinken. Een paar dagen later stabiliseerde Stella haar gewicht opeens. En toen viel ze af. De vroedvrouw stelde ons in het begin gerust, maar leek ook meer en meer te twijfelen of alles goed ging. Ze keek mee bij voedingen, maar zag daarin geen probleem. Er werd dus vooral gekeken naar mijn productie, want daar zou dan het probleem liggen. Ik moest beginnen nakolven, supplementen nemen en af en toe bijvoeden met afgekolfde moedermelk of kunstvoeding. Het tepelhoedje kon ik gelukkig afbouwen. Dagen en dagen heb ik tussen de voedingen door enkel gehuild. Wat voelde ik me slecht. Ik was al niet ‘zomaar’ mama mogen worden - ik ben niet Stella haar genetische mama - en nu leek ik mijn eigen kind ook nog eens te kort te doen, en haar niet te kunnen geven wat ze nodig had om te groeien. Ik voelde mijzelf en mijn lichaam, opnieuw, ontzettend falen. Ik verzette me ook echt tegen die flesjes. Dat voelde écht niet goed. Ik denk dat mijn man er uiteindelijk misschien 3 gegeven heeft met kunstvoeding en daarna een paar met moedermelk, maar ik hield dat liever af.

Dagen en dagen heb ik tussen de voedingen door enkel gehuild. Wat voelde ik me slecht.

Bij Kind&Gezin werd er ook vooral commentaar gegeven. Bij de hoortest gaf ik bijvoorbeeld aan dat het voor mij op dat moment niet nodig was haar op de curve te zetten want dat de vroedvrouw ons goed opvolgde. Toch deden ze dat, en moesten ze duidelijk vermelden dat ze ‘in het rood’ stond. Ook daarna werden we regelmatig gebeld om ‘op te volgen’. Toen ik vol trots aangaf hoe goed ze aan het bijkomen was, kreeg ik te horen dat ze ‘wel al op moment x op dat gewicht had moeten zitten en ze echt nog niet ‘in het groen’ zat’. Adviezen zoals een maximale tijd aan één borst enz. kwamen ook voorbij. Ik weigerde zomaar op te geven. Ik vroeg een lactatiekundige om mee te komen kijken, die zag dat ze een lipbandje had. De huisarts op haar plaats maakte een opmerking over haar tongriempje. Ik startte ook op met domperidone. Intussen bleef ik vechten, en toen Stella een maand was, was ze eindelijk terug op haar geboortegewicht. Toen ze een 8-tal weken was, schoot haar curve opeens omhoog, en kwam ze aan als een speer. De angst bij mij voor mijn productie zat er wel stevig in. Het minste dat Stella wat onrustig was aan de borst schoot ik in paniek, en ik begon haar ook zelf te wegen, bijna om de dag.

Ik weigerde zomaar op te geven.

Omdat ik het gevoel had dat iedereen altijd enkel naar mij wees en mijn productie, en stelde dat het wel aan mij zou liggen, maar er naar mijn gevoel meer aan de hand was, maakte ik zelf een afspraak bij de tongriemkliniek, waar een goede vriendin goede ervaringen had. Stella bleek een heel strakke lipband en tongriem te hebben, die beiden gelaserd werden. Na een tijdje begonnen we verschil te zien. Stella vond tummy time opeens leuk, begon haar tong uit te steken, en begon een veel mooiere aanhap te hebben. Het heeft even geduurd, maar nu hapt Stella 9 van de 10 keer heel mooi aan, met beide lippen naar buiten. De voedingen begonnen eindelijk ook leuk te zijn, zonder dat ik steeds haar aanhap controleerde, bang was dat het niet goed ging, en bezig was met alle negatieve connotaties die er rond waren gaan hangen. Ik kon eindelijk trots beginnen te zijn dat dit mij gewoon allemaal lukte en ik mijn dochter liet groeien en bloeien! Eindelijk kon het iets moois worden.

Ik kon eindelijk trots beginnen te zijn dat dit mij gewoon allemaal lukte en ik mijn dochter liet groeien en bloeien!

Ik heb het er nu wel nog moeilijk mee om Stella op een ander manier te voeden dan aan de borst, ook als ze een flesje moedermelk krijgt. Door hoe onze start gegaan is, ‘hoort’ het voor mij dat ze bij mij drinkt, niet bij iemand anders of via een flesje. Soms maak ik het mijzelf daar wel moeilijk mee, en de voorraad in de diepvriezer van het afkolven, stapelt zo natuurlijk ook op.

"Ja ze krijgt borstvoeding en ja dat werkt voor ons." Er is niemand anders die daar écht zaken mee heeft, laat staan beslissingsrecht.

Stilaan begint het voor mijn omgeving ook minder vanzelfsprekend te worden dat ik ‘nog borstvoeding geef’, terwijl we voor mijn gevoel nog maar pas in een goed lopend ‘systeem’ zitten. Ik maak daar zelf niet al te veel woorden aan vuil. "Ja ze krijgt borstvoeding en ja dat werkt voor ons." Er is niemand anders die daar écht zaken mee heeft, laat staan beslissingsrecht. Bovendien voelt het voor mij bijna als helend voor wat ik heb doorgemaakt met mijn prematuur ovarieel falen, waarin ik me voelde falen als vrouw en een niet evident pad moest volgen om mama te worden. Want dit kan ik wel! En dit loopt, en werkt, en geeft mijn dochter alles wat ze nodig heeft. Is er nog iets mooiers op de wereld?

Gaf je moeder jou borstvoeding? En had dit een invloed op je eigen borstvoedingservaring?

Mijn mama heeft mij geen borstvoeding gegeven. Toen het in het begin een behoorlijk gevecht was om de borstvoeding te doen slagen, heb ik de indruk dat haar kijk daarop er wel voor zorgde dat nogal snel ‘geef toch gewoon een flesje’ kwam. Ah ja, want daar ben ik immers ook groot op geworden. Dat ik langer dan 3 maanden wou voeden, heb ik ook vaak moeten uitleggen en verdedigen. Of dat ze meer drinkt als het warm is. Het maakte vooral dat ik me in het begin meer alleen voelde staan. Op den duur had ik het gevoel dat het maar raar was van mij, dat ik zo vocht om de borstvoeding te doen slagen.

Op den duur had ik het gevoel dat het maar raar was van mij, dat ik zo vocht om de borstvoeding te doen slagen.

Hoe voelt het om borstvoeding te geven op een openbare plaats?

Ik heb er zelf geen probleem mee om in het openbaar te voeden. Ik maakte daarin ook wel een hele goede start dankzij mijn beste vriendin! Toen Stella een dikke maand was, ging ik samen met haar en haar baby een paar kerstcadeau's kopen. Alle horeca was dicht, maar zo een kleine baby had natuurlijk wel honger na een tijdje. Op een bankje dus, beschut en met een beker take-out koffie, wikkelde ze mij in in haar sjaal, juichte ze me toe en maakte ze ook nog eens een mooie foto. Ik had me geen betere eerste ervaring met openbaar voeden kunnen wensen! Ik ben ook gewoon zo ontzettend trots dat ik mijn kindje zélf kan voeden, dat ik eerder trots als een pauw in het openbaar inga op haar vraag om te drinken, dan dat ik het zou wegsteken. Van mij mag heel de wereld zien dat ik mijn baby kan voeden, troosten en nabijheid geven op deze manier.

Hoe kijk je naar je borsten? En is die blik veranderd sinds je borstvoeding geeft?

Ik heb heel lang kleine borsten gehad, vooral als jongvolwassene had ik het daar heel moeilijk mee. Ik heb vaak opzoekwerk gedaan naar borstvergrotingen. Gaandeweg ging mijn gewicht schommelen en werden mijn borsten groter, maar gingen ze ook al snel hangen. Ik heb ze nooit echt heel mooi gevonden. Nu denk ik dat ik ze het mooiste deel van mijn lichaam vind, want ze kunnen het toch maar, die twee borsten van mij. Ondanks alle hormonale problemen, produceren ze alles wat mijn meisje nodig heeft om te groeien en bloeien! En naast zorgen voor voeding zijn ze ook troost, pijnstiller en knuffel.

Moest er een toekomstige mama naast jou zitten, welk advies zou je haar geven?

Ik zou haar vooral vertellen dat ze haar moedergevoel moet durven volgen. Ja, er zijn heel veel mensen met heel veel kennis, maar ook al ben je een kersverse moeder, je voelt echt veel meer aan dan je denkt! En ook: die eerste weken; laat dat kindje maar gewoon 24u op 24u op je liggen en zoveel drinken als hij of zij wil! Ik dacht in het begin dat het om de zoveel uren moest en ook op de materniteit was het een beetje met een ‘schema’. Geef je over aan de natuur en het feit dat jij en je kindje zich perfect op elkaar kunnen afstemmen, als je het tijd en kans geeft. Er is niks anders dat op dat moment moet of nodig is, behalve jullie samen!

Geef je over aan de natuur en het feit dat jij en je kindje zich perfect op elkaar kunnen afstemmen, als je het tijd en kans geeft.

Durf anderen ook op afstand te houden als dat is waar je behoefte aan hebt. Ik vond het heel fijn om die eerste tijd gewoon samen met ons drietjes te landen. Wij hadden dit, ook wel mede door de Coronamaatregelen, ook vooraf al zo gecommuniceerd aan onze naasten: die eerste week wilden we niemand zien. Ook zonder Corona zouden we dat zo gedaan hebben.

Als laatste zou ik haar zeker willen aanraden een cursus op voorhand te volgen. Mede door Corona, en omdat ik niet zover vooruit durfde te kijken, heb ik het allemaal op mij af laten komen. Hierdoor wist ik ook veel dingen niet, en was ik mij ook niet bewust van hoe zwaar de start van borstvoeding kan zijn. En hoe je niet alleen over een bevalplan, maar ook over een voedingsplan kan nadenken, want dat een bevalling je daarna echt op automatische piloot kan sturen, en je niet altijd kan opkomen voor wat je eigenlijk wilt.

Herinner je je een grappig moment tijdens het voeden?

Ze begint op de leeftijd te komen dat ze nogal bewegelijk wordt, en als we bijvoorbeeld liggen terwijl ze drinkt, gaat ze brugjes maken enzo. Maar eigenlijk zijn er vooral vertederende momenten voor mij. Zien hoe mooi haar aanhap is, voelen hoe ze tot rust komt bij mij, daar kan ik echt van genieten.

Welke rol speelt jouw partner in het verloop van de borstvoeding?

In het begin vond hij het moeilijk, hij zag vooral hoe moeilijk ik het had, en ook hij heeft op een gegeven moment voorgesteld over te stappen naar kunstvoeding, puur omdat hij dacht dat ik het niet trok. Hij snapte daarna wel hoe belangrijk borstvoeding is voor mij, en steunt me waar hij kan. Hij vraagt of ik iets nodig heb als Stella aan het drinken is, hij maakt van langer borstvoeding geven ook een heel gewoon gegeven, ook tegenover anderen. Hij zou het soms ook makkelijker vinden als Stella wel naar de opvang zou gaan, maar mede omdat het voor mij qua voedingen makkelijk is zo, beweegt hij mee in de mogelijkheid om met thuiswerken haar samen op te vangen, zodat ik steeds live kan voeden. En bij elke drie maanden dat ik verder ben in borstvoeding, krijg ik van hem een mok. Ik heb de bronze en silver boobies al verzameld :D Op naar de golden voor een jaar haha!

Bij elke drie maanden dat ik verder ben in borstvoeding, krijg ik van hem een mok. Ik heb de 'bronze' en 'silver boobies' al verzameld!

Waar zie je jezelf staan binnen dit en één jaar (als het op borstvoeding aankomt)?

Ik had altijd het idee de WHO-norm te willen volgen, 6 maanden exclusief, en daarna tot twee jaar of langer, zolang het voor ons beiden fijn voelt. Ik had na onze start nooit meer durven dromen dat ik die 6 maanden exclusief effectief zou gaan halen, en vind het heerlijk dat ik nu kan dromen van 9 maanden, 1 jaar en verder!

Vat jouw ervaring met borstvoeding samen in 1 zin?

Het zwaarste en tegelijk het mooiste wat ik ooit heb kunnen doen.